Vandaag, 27 juni, diende zaak tussen Harsco en de provincie Noord-Holland voor de rechter in Haarlem. Laten we het kort en eenvoudig proberen samen te vatten. Dat is niet eenvoudig want de zaak duurde maar liefst zes uur en ging vaak over details of technische aspecten.
De zaak start met de procedurele uitleg en de bepaling of Tata, Stichting IJmondig en de Dorpsraad wel belanghebbenden zijn in dit conflict tussen Harsco en de provincie.
De partijen mogen uitleggen waarom zij wel en de ander niet als belanghebbende door de rechtbank geaccepteerd zou moeten worden.
De juristen van Harsco en Tata probeerden IJmondig niet als belanghebbende aan te merken omdat IJmondig op 15 januari is opgericht (na de eerste serie dwangsommen) de statuten wel heel breed waren en de statuten op 24 januari zijn aangepast. Tata suggereerde dat dit met een uitspraak van 23 januari te maken had. De advocaat van IJmondig, Bondine Kloostra, verduidelijkte dat de statuten al goed waren bij de oprichting maar dat deze op 24 januari nog beter zijn gemaakt, specifieker gericht op de IJmond. De advocaat van Harsco typeerde IJmondig als een club die alleen wil procederen…. Wie was dit proces tegen de dwangsommen ook alweer begonnen?
Na de schorsing geeft de rechtbank aan dat Tata belanghebbende is, evenals de Dorpsraad en dat Stichting IJmondig alleen bij de 2e serie dwangsommen belanghebbende is aangezien zij sinds 15 januari bestaat. Kortom niemand hoeft de zaal te verlaten.
Het proces kan beginnen.
Het komt er op neer dat Harsco vindt dat de dwangsommen onterecht zijn omdat de emissies ontstaan niet bij de opslag van de slakken maar bij het verwerkingsproces. Een semantische discussie over het woord opslag. Het gieten in de putten is volgens hen geen opslag zoals de vergunning vermeldt. De rechter wijst echter op Hoofdstuk 3 in de vergunning waar de slakput expliciet wordt benoemd.
Maar als je spul in een put giet dat sla je dat daar toch tijdelijk in op? Wat een gekkigheid om dit als strategie te kiezen in deze zaak.
Gedurende de gesprekken geven zij aan dat de vergunning voor hen niet werkbaar is. Stof valt niet binnen 2 meter te houden, te vaak lukt dat niet. Iedere pan met gloeiend materiaal is namelijk anders betogen zij. Het is altijd maar afwachten dus wat er gaat gebeuren.
Daarnaast bestrijden zij de rapporten van de controleurs van de omgevingsdienst: vaag, niet duidelijk, is het stof of stoom? En als de advocaat thuis inzoomt op zijn computer wordt het niet helderder. De foto’s van de heer Prins vindt hij wel helder. Daar zie je verschil tussen stof en stoom. De rapportages van de controleurs worden zelfs onbetrouwbaar genoemd. Deze aantijging valt zwaar bij de controleurs. Zij geven aan dat zij zelfs pas echt een overtreding rapporteren als beide controleurs deze hebben waargenomen. Juist voor de betrouwbaarheid doen zij dit nooit alleen.
Er is dus wel regelmatig stof dat niet onder controle te krijgen is maar de rapportages daarover deugen allemaal niet. Zo doet men dat bij Tata en Harsco. De Dorpsraad benoemde dat mooi, altijd maar verwarring zaaien, mystificaties. RIVM rapport proberen onderuit te halen, de controles bestrijden op juistheid en de handen in de lucht van onmacht met wij kunnen dit niet zo volgens de vergunning produceren. En dan weer het argument van de werkgelegenheid. We kunnen toch niet dicht? De advocaat van de provincie geeft aan dat er tussen het betalen van een dwangsom en sluiten nog een heel scala aan andere opties is.
Steeds duidelijker wordt me dat Tata en Harsco geen reserve hebben ingebouwd voor hun productieproces. Er zijn te weinig slakpannen, te weinig putten en problemen als de bluswagen kapot is. Er zit te veel stress en druk in het proces. Er is geen redundantie in hun proces. Er is te weinig aandacht en ruimte gegund aan veiligheid en milieuaspecten. Het ziet niet in hun DNA. Harsco laat een filmpje zien waarin een shovel een slakput gaat ruimen. Alleen de bovenlaag is gestold maar de put moet geruimd worden, de volgende pan komt er aan. De shovel rijdt gloeiend heet materiaal in en de boel ontploft. Vuur spuit naar alle kanten. De advocaat geeft aan dat de shovel, met gepantserd glas, nu in de reparatie moet. Tja. Het lijkt mij de dat de leiding van Harsco gerepareerd moet worden. Je personeel aan dit soort activiteiten blootstellen is onverantwoord. Crimineel. De ontploffing is immers niet te benoemen als exceptioneel. Het gebeurt vaker. Gevaar voor de medewerkers en veel stof de lucht in naar de woonwijken rondom. Juist omdat ze veel te snel met dat spul aan de gang gaan. En dit filmpje wordt nota bene gebruikt in de verdediging van hun zaak. Ze zien het zelf niet eens meer. Het stof wat zij menen niet in de hand te kunnen hebben. Waarom begrijpen wij dat toch allemaal niet, wordt min of meer letterlijk gezegd. De vergunningen moeten ruimer worden. Daar willen ze best over meedenken zegt de advocaat van Tata.
Hier en daar wordt gezegd dat zij een goede buur willen zijn, de overlast in de IJmond begrijpen. Maar al het gedrag laat zien wat zij werkelijk willen. Hun gang gaan.
Zoals ze dat al 100 jaar doen. Hun gang.
Ze vinden dat ze daar recht toe hebben. Omdat ze het al een eeuw zo doen.
Zelf gaan ze niet veranderen. Gelukkig leven we in een rechtstaat, met vergunningen en mogelijkheden. We laten niet meer los. Denk ook eens aan de nieuwe hal met zo een ontploffing, hoe wordt dat opgevangen? Zou jij daar willen staan? Voor je wist hoe dat geregeld is?
De rol van IJmondig en Dorpsraad was in deze zaak tussen Harsco en de provincie misschien gering maar voor mijn gevoel zeker belangrijk en erg aanvullend zowel technisch als ook waarom er vergunningen zijn die gehandhaafd moeten worden.
Voor ons.
Dat het niet uit de hand loopt zoals bij onze buren Harsco en Tata.
Wij zijn erg benieuwd naar wat de rechtbank zal zeggen over 6-12 weken. De, erg zorgvuldige, rechter gaf aan dat gezien de veelomvattendheid dit waarschijnlijk wel wat langer zal duren.
Namens IJmondig,
E. Meijer